قطعات الکترونیک: دیود واراکتور

دیود واراکتور

سمبل شماتیکی دیود واراکتور

یکی از انواع دیودها در الکترونیک که با ظرفیت خازنی متغیر کار می کند، دیود واراکتور (دیود واریکاپ) یا دیود تنظیمی است . مقدار این ظرفیت خازنی تابعی است از ولتاژی که به پایه‌های دیود می دهیم.

قطعات الکترونیک: دیود زنر

دیود زنر

دیود زنر (به انگلیسی: Zener Diode)

 یک نوع ویژه از دیود است که اجازه می دهد تا جریان الکتریکی در یک جهت به جلو برود و کاربرد آن به عنوان یک دیود ایده‌آل است ، اما ویژگی این دیود این است که همچنین اجازه میدهد که جریان الکتریکی در جهت معکوس، فقط زمانی که ولتاژ بالاتر از یک مقدار مشخص باشد حرکت کند. نام این ولتاژ مشخص ولتاژ شکست، ولتاژ زانو یا ولتاژ بهمنی است. دیود زنر در سال ۱۹۱۵ میلادی (۱۲۹۳ خورشیدی) به دست کلارنس زنر کشف شد و به همین خاطر دیود زنر نامگذاری شد.

قطعات الکترونیک: دیود شاتکی

دیود شاتکی یا دیود حامل داغ به انگلیسی: Schottky diode

 (نام گذاری شده به افتخار دانشمند آلمانی والتر شوتکی ) یک دیود نیمه هادی با افت ولتاژ پایین در حالت بایاس مستقیم و سرعت کلید زنی بسیار سریع می‌باشد. هنگام عبور جریان الکتریکی از دیود مقداری افت ولتاژ در دو سر دیود ظاهر می‌شود. در دیودهای سیلیکونی معمولی مقدار افت ولتاژ حدود ۰٫۶ تا ۰٫۷ ولت است در حالی که در دیود شاتکی افت ولتاژ حدود ۰٫۱۵ الی ۰٫۴۵ ولت است. به دلیل افت ولتاژ پایین در این نوع دیود می‌توان مدارهایی با سرعت کلید زنی بالا و کارایی بهتری طراحی کرد.

قطعات الکترونیک: ترمیستور

ترمیستور

سمبل ترمیستور

شکل واقعی یک ترمیستور

ترمیستور نوعی مقاومت حساس به دما است که به وسیله تغییرات مقاومتش تغییر می‌کند. در واقع با اندازه گیری مقاومت یک ترمیستور، می‌توان دمای آنرا تعیین نمود. به همین دلیل این ابزار بعنوان سنسور دما مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترمیستورها معمولاً از مواد نیمه‌رسانا تشکیل شده‌اند. از این رو در دماهای بالا، زودتر خراب شده و عمر کوتاه‌تری دارند. مقاومت اغلب آنها با افزایش دما افزایش می‌یابد^{[نیازمند منبع]} که به این نوع پی‌تی‌سی گفته می‌شود و در برخی از انواع دیگر مقدار مقاومت با افزایش دما کاهش می‌یابد که اصطلاحاً به آن‌ها اِن‌تی‌سی یا مقاومت دارای ضریب دمایی منفی گفته می‌شود. تغییر مقاومت ترمیستور توسط مدارپل وتستون اندازه گیری می‌گردد.
دمایی، 

منابع

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قطعات الکترونیک: دیاک

دیاک

دایاک

دایاک، یا دیاک (به انگلیسی: Diac) یک نوع دیود جریان متناوب است. دیود بلافاصله بعد از رسیدن به ولتاژ شکست (V_BO)، هادی می‌شود و جریان را عبور می‌دهد؛ سپسدیود وارد ناحیه رزنانس منفی می‌شود و این امر باعث کاهش ولتاژ دو سر دیود و افزایش جریان دیود می‌شود و دیود تا زمانی‌که جریانش از جریان نامی دیود (جریان نگه دارنده)(I_BO)(I_H) کمتر نشده، در حالت هادی باقی می‌ماند؛ در جریان‌های کمتر از این مقدار، دیود به حالت حداکثر مقاومت (نارسانا) باز می‌گردد و این رفتار برای هر دو جهت دیودصادق است.

بیشتر دایاک‌ها، یک ساختمان سه لایه به همراه ولتاژ شکستی در حدود ۳۰ ولت دارند. رفتار دایاک‌ها شبیه به یک(اما خیلی دقیق‌تر کنترل شده و کم‌حجم شده در ولتاژ پائین‌تر نسبت به) لامپ نئون است.

دیاک‌ها برخلاف بسیاری از تریستورها مانند ترایاک که برای تریگر کردن از پایه گیت استفاده می‌کنند، فاقد این پایه می‌باشند. بعضی از ترایاک‌ها مانند کوادراک از یک دایاک داخلی سری با پایه گیت خود به این منظور استفاده می‌کنند.

دایاک سه لایه

دایاک‌ها همچنین با نام‌های دیگری از جمله دیود تریگر متقارن که برگرفته از منحنی مشخصه آن‌ها است، خوانده می‌شوند. اینکه دایاک یک قطعه دوجهتی یا دو طرفه است باعث شده تا ترمینال یا پایه‌های آن‌ها به صورت آند-کاتد علامت‌گذاری نشده و به صورت A1 (آند ۱) و A2 (آند ۲) و همچنین MT1 و MT2 نام‌گذاری شود.

منحنی مشخصه دایاک رابطه بین ولتاژ و جریان قطعه را نشان می‌دهد. V_BO (V breakover)(ولتاژ شکست)

کاربردها

از مشخصه‌های مهم دیاک این است که در هنگام روشن‌شدن جریان لحظه‌ای و سوزنی‌شکلی ایجاد می‌کند که برای تحریک گیت قطعاتی مانند تریستور وترایاک مناسب است. از این مشخصه برای تولید موج سوزنی استفاده می‌شود.

منابع

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قطعات الکترونیک: ترایاک

ترایاک

نماد فنی ترایاک

ترایاک (به انگلیسی: TRIAC سرنام Triode for Alternating Current)، قطعه‌ای الکترونیکی است که در صورت فعال‌شدن (تریگر) می‌تواند جریان الکتریکی را در هر دو جهت از خود عبور دهد. ترایاک عملکردی مانند تریستور اما بصورت دو طرفه دارد.

ترایاک را می‌توان دو تریستور مکمل (که یکی توسط آند و دیگری توسط کاتد تریگر می‌شود) مدل کرد که بصورت موازی اما در جهت برعکس به هم متصل شده‌اند و گیت آنها نیز به یکدیگر متصل شده است. ترایاک می‌تواند با ولتاژ مثبت یا منفی که به پایهٔ گیت آن اعمال میشود، تریگر شود. (ولتاژ گیت نسبت به پایهٔ A1 که MT1 نیز خوانده می‌شود سنجیده می‌شود). یا یک پالس فعال‌سازی به پایهٔ گیت، ترایاک به شرایط هدایت می‌رود و تا زمانی که جریان عبوری از حد مشخصی پایین‌تر نیاید در همان شرایط باقی می‌ماند. این جریان مرزی را جریان نگهدارنده می‌گویند. این اتفاق می‌تواند در انتهای هر نیم سیکل از یک جریان متناوب (مانند برق شهر) رخ دهد. این خاصیت باعث شده است که ترایاک یک سوئیچ پراستفاده در مدارات AC شود که می‌توان با آن جریانهای الکتریکی بسیار بالا را توسط یک جریان ضعیف کنترل کرد. بعلاوه، با اعمال پالس در یک نقطهٔ خاص کنترل شده، می‌توان درصد جریان عبوری از بار را تحت کنترل درآورد که به این تکنیک کنترل فاز می‌گویند.

بر خلاف دیاک، در ترایاک‌ها پایه‌های آند ۱ و آند ۲ با هم تفاوت دارند و جهت قرارگرفتن آن‌ها در مدار مهم است.

== ساختمان ترایاک

طرز کار

شکل ۱: حالت‌های تریگر ترایاک.

ترایاک‌ها به چهار روش فعال می‌شوند که به این روش‌ها درجهٔ حساسیت ترایاک می‌گویند. درجهٔ حساسیت اول بهترین روش برای فعال‌کردن ترایاک است و بهتر است از درجهٔ حساسیت چهارم استفاده نشود. در درجهٔ حسایست اول آند ۲ نسبت به آند ۱ ولتاژ مثبت دارد و گیت با اعمال پالس مثبت نسبت به آند ۱ تحریک می‌شود. در درجهٔ حساسیت دوم آند ۱ از آند ۲ مثبت‌تر است و گیت با ولتاژی پایین‌تر از آند ۱ تحریک منفی می‌شود. در درجهٔ حساسیت سوم آند ۲ مثبت‌تر از آند ۱ است و آند ۱ نیز نسبت به گیت مثبت است (گیت تحریک منفی می‌شود). در درجهٔ حساسیت چهارم آند ۱ از آند ۲ ولتاژ مثبت‌تری دارد و گیت با ولتاژ مثبت نسبت به آند ۱ تحریک می‌شود. 

کاربردها

منابع

پرش به بالا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قطعات الکترونیک: ال‌سی‌دی

ال‌سی‌دی

نمایشگر ال سی دی زنگ ساعت

ال سی دی تی اف تی رنگی ۱٫۸ اینچی کاسیو که در دوربین دیجیتال سونیمدل دی اس سی-پی ۹۳ ای به کار رفته‌است

نمایشگر کریستال مایع تلفیقگر الکتریکی-نوری است که به صورت صفحه نمایشگر نازک و تخت وجود دارد و در آن واحدهای رنگ یا پیکسل‌های مونوکروم در برابر منبع نور یا بازتابنده به ردیف قرار گرفته‌اند.

LCD چیست

LCD مخفف عبارت "Liquid Crystal Display" به معنای صفحه نمایش کریستال مایع است. همانطور که از دوران ابتدایی بخاطر داریم، جریان الکتریسیته هم حساس هستند و مولکولهای آن متناسب با ولتاژ اعمالی تغییر زاویه می‌دهند. این خصوصیت عجیب اثر جالبی هم دارد. وقتی نور از درون یک کریستال مایع این چنین عبور کند، پلاریزاسیون یا قطبش آن هم جهت با مولکولهای‌های کریستال می‌شود. با این توضیح که چون کریستالهای مایع شفاف و هادی الکتریسیته هستند، به راحتی می‌توان آنها را در جریان الکتریسیته قرار داد و نور را از آن عبور داد. برای این کار به جز کریستال مایع به ۲ تکه از این شیشه پلاروید یا قطبشگر هم نیاز است. احتمالاً این شیشه‌ها را دیده‌اید. اگر دو تکه از این شیشه‌ها را روی هم قرار دهید. نور به راحتی از آن عبور می‌کند. اما وقتی یکی از آنها را ۹۰ درجه نسبت به دیگری بچرخانید، دیگر نور رد نمی‌شود. این اتفاق به این دلیل روی می‌دهد که هر شیشه نو را فقط در جهت خاص محور خود عبور می‌دهد. اگر دو شیشه هم محور باشند نور به راحتی عبور می‌کند اما اگر محورها با هم زاویه ۹۰ درجه داشته باشند نور رد نخواهد شد.

ماده سه حالت جامد، مایع و گاز دارد (صرفنظر از حالت پلاسما). جامدات شکل خاصی دارند، یعنی مولکولهای آنها موقعیت خاصی نسبت به یکدیگر داشته و نمی‌توانند آزادانه به هر سو حرکت کنند. ولی مولکول‌های مایعات چنین قیدی نسبت به هم ندارند و در کل حجم آن در حرکت اند. کریستالهای مایع موادی هستند که ظاهر مایع دارند، اما مولکولهای آنها آرایش خاصی نسبت به یکدیگر دارند. به همین دلیل کریستال مایع خصوصیاتی شبیه به مایع و جامد داشته و به همین دلیل با چنین اسم متناقضی خوانده می‌شوند. این مواد به شدت به دما حساس اند و اندکی حرارت لازم است تا آنها را به مایع واقعی درآورد و یا اندکی سرما تا به حالت معمولی تبدیل شود. انواع مختلفی از مواد شناخته شده‌اند که در دمای معمولی چنین خصوصیاتی دارند. اما دسته‌ای از آنهاهستند که به

ذرات و مولکول‌های کریستال مایع در میان صفحات شیشه‌ای پلاریزه شده و فیلترهای LCD در تلویزیون رنگی قرار دارند. همچنین یک لایه الکترود بسیار باریک کار تحریک کریستال مایع را بر عهده دارد. نور پس واقع در پشت CCFL) Cold Cathode Fluorescence Lamp) یا Light Emitting Diode (همان LED) زمینه سفید توسط یک لامپ ولتاژ بالا ایجاد شده و بوسیله یک منعکس کننده، شدت یکسانی پیدا می‌کند. نور سفید بعد از عبور از لایه LCD صفحه اول شیشه پلاریزه می‌شود. اختلاف پتانسیل خاصی نورهای اصلی مو جود در نور سفید را جهت می‌دهد و بعد از عبور از فیلترهای آبی، سبز و قرمز اگر نور حاصل در راستای جهت پلاریزه شیشه دوم بود از آن عبور می‌کند.

برای ساخت LCD دو شیشه پلاروید را با ۹۰ درجه اختلاف نسبت به یکدیگر قرار می‌دهند و یک کریستال مایع بین آنها می‌گذارند. وقتی کریستال به جریان برق وصل نباشد؛ نور از قطبشگر اول می‌گذرد و وارد کریستال مایع می‌شود جهتش ۹۰ درجه تغییر کرده و به همین دلیل از قطبشگر دوم هم عبور کرده و به چشم می‌رسد. اما وقتی که جریان به کریستال وصل باشد، نور دیگر چرخشی نخواهد داشت و نمی‌تواند از کریستال دوم عبور کند. ساختن یک LCD همان طور که در بالا توضیح داده شد، بسیار ساده تر از آن است که به نظر می‌آید. فقط به یک ساندویچ شیشه و کریستال نیاز داریم. اما همین ساندویچ ساده ۸۰ سال پس از کشف کریستالهای مایع ساخته شد. کریستال مایع را یک گیاه شناس اتریشی در سال ۱۸۸۸ برای اولین بار در حین ذوب جامدی از مشتقات آلی کشف کرد. اما اولین LCD را یک کارخانه آمریکایی در سال ۱۹۶۸ ساخت. تکنولوژی ساخت LCD هر روز متکامل تر شده و جای بیشتری در صنایع امروز به خود اختصاص می‌دهد. البته هنوز هم تحقیقات برای ساخت نمونه‌های بهتر و کاراتر این وسیله ادامه دارد.

رزولوشن‌های رایج (دقت تصویر)

در ابتدا استاندارد VGA )Video Graphics Array) معرفی شد. این استاندارد قادر به نمایش تصویر با وضوح ۶۴۰x۴۸۰ بود. در سال ۱۹۸۷ استاندارد SVGA (Super VGA) معرفی شد که قادر به نمایش تصویر با وضوح ۸۰۰ در ۶۰۰ پیکسل بود. سه سال بعد در سال ۱۹۹۰، استاندارد XGA (Extended Graphic Array) با وضوح تصویر ۱۰۲۴x۷۶۸ به پیکسل معرفی شد. WXGA یا همان Wide XGA، قادر به نمایش وضوح تصویر ۱۳۶۵x۷۶۸ می‌باشد. استاندار UXGA یا Ulta Extended Graphic Array دارای وضوح تصویر ۱۶۰۰x۱۲۰۰ پیکسل می‌باشد. HDTVها قابلیت نمایش وضوح تصویر ۱۹۲۰x۱۰۸۰ پیکسل را دارا می‌باشند.

در نمایشگرهای LCD قدیمی، سرعت واکنش پایین بود، این نمایشگرها دارای زاویه دید محدودی بودند اما در نمایشگرهای فعلی، این مشکلات وجود ندارند و محدودیت زاویه دید از بین رفته‌است .همچنین با مصرف انرژی کمتر، دقت تصویری بهتری دارند . همچنین تصاویر متحرک با کیفیت بسیار مطلوب به نمایش در می‌آیند زیرا سرعت واکنش در آنها بسیار بالاست.

در نهایت، نمونهٔ اولیه صفحه نمایش سه بعدی پولاریزه شده در اندازه‌های معمولی طراحی شده‌اند و این فناوری آماده ارائه به بازار می‌باشد.نمونه‌های اولیه از نمایشگرهای LCD سه بعدی خوب کار کرده‌اند و ظرف مدت دو سال وارد بازار خواهند شد.

منابع

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

 «Liquid crystal display»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد